Bakma sen sevgili dostum; "mantar gibi bir hayatın var, mantar gibi yaşıyorsun " diyenlere! Yaş grubu elliye merdiven dayayan insanların hayatında anlatacakları güzelliklerden sadece biridir doğadan toplanan mantarların hikayesi...Ister zenginlik deyin, ister nimet, şayet çocukluğunuz Karadenizin eşsiz doğası içinde geçmişse adına henüz  mantar denilmediğini de hatırlamış olacaksınız...Tirmiza ve mufaga olarak bilinirdi genellikle...Bu kelimelerin hangi dilden türediğini bilmiyoruz ama geleneksel bir kültürün devamı olduğunu da söylemek gerek. Aynı ateş böceğine "zirambola" dediğimiz gibi...Henuz kimyasal gübrelerin vurulmadigi ve ot biçme motorlarının kullanılmadığı zamanlarda arazilerin hemen her gölgelik yosun tutmuş yerlerinde peyda olan bir yiyecekti aslında...Yosunlu alanı gördüğünüz her nokta, aslında mantarın büyüme alanı olduğunu daha iyi tespit edebiliyorsunuz. Geçen zaman içinde kültür mantarı yaygınlaşınca ve sofraların her mevsimde bir parçası olmaya başlayınca, doğadaki mantarlar da unutulur oldu...Beyaz ve tombul olanlar ve kahverengimsi ve geniş yapraklı iki tür olarak varlığı bilinirdi. Kırsal nüfusun yoğun olduğu dönemlerde doğada yenilebilir her şey zorunlu bir besin kaynağıydı aslında! Çocuk ve yetişkin ayrımı yapmadan, dere boylarında, rutubetli, gölgelik ve yosunluk alanlarda kendini gösteren bir yiyecekten bahsediyoruz...Bunlari toplarken, dikkat edilmesi gereken husus, bazı cinslerinin insan sağlığını tehdit ettiğini bilmekten ibarettir! Zaman zaman duyuyoruz ya, mantardan zehirlenme vakaları, işte bu ayrımı yapmayanların karşılaştığı bir sonuç! Büyüklerin deneyimlerinden yararlanan çocuklar ve gençler topladıkları doğal mantarları ipe dizerek evlerinin yolunu tutarlar. Genellikle soğan ve diğer sebzelerle kavurması pek revaçta idi...Bazı türlerinin üzerine tuz dökülerek yaş tüketildiğini de söylemek gerek.

Eylül ve ekim aylarının bir yağmurlu bir güneşli havasında devam eden mantar sezonu, ilk kar düşünceye kadar devam edip giderdi. Yağmur kesilip güneş çıktığında arazilerin yosunlu noktalarında boy gösterir, burdayım dercesine... Hani "mantar gibi biten tipler" denilir ya, o cinsten bir durum...

Velhasılı kelam sevgili dostum; bu mevsimde şayet kalmışsa doğada  mantar türü,  toplamayı ihmal etmeyin.Bu zevki tatmak büyük bir haz verebilir; fakat bir bilene danışmadan da yemeyin; şayet bulabilirseniz!