Trabzon'da bulunan liseli öğrenciler, aceleciliğin ve yorgunluğun trafik kazalarının üzerindeki etkisini araştırdı. Yaşanan kazaların en aza indirgenmesi adına yapılmış bir duyarlılık projesi olan çalışma için çıkan sonuçlar ise çarpıcı. Yapılan yarı deneysel çalışma sonucunda trafik kazası yaşamış ya da şahit olmuş bireylerin kazaların en önemli faktörünün acelecilik ve yorgunluk olduğunu belirttikleri tespit edildi. TÜBİTAK projesi kapsamında araştırma yapan öğrencilerin açıklaması ise şöyle: Trafik kazalarında çevresel faktörlerden ziyade en önemli etmenin sürücü olduğu gerçeği yapmış olduğumuz yarı deneysel çalışma sonucunda onaylanmıştır. Bu sebeple başta sürücüler olmak üzere tüm bireylerin trafik kazaları hakkında bilinçlendirilmesi gerektiği su götürmez bir gerçektir. Bu bilinçlendirme çalışmaları küçük yaştan başlatılarak yapılmalı, yetişkin bireylere ise düzenli olarak hatırlatılmalıdır. Hatta bu hatırlatmalar gerek konferans salonlarında sunum şeklinde gerekse okullarda ders niteliğinde verilerek temel bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Bunların yanında; gazetelerde köşe yazısı şeklinde, televizyonlarda yayın aralarında kamu spotu olarak yahut trafik ışıklarının üzerine bilinçlendirme niteliği taşıyan sloganların yazılması bu konuda atılacak en büyük ve en etkili adımlardan olacaktır. Böylesine can alıcı bir konu olan trafik kazaları sürücülerin performanslarına bağlıdır. Sürücülerin direksiyon başında bilinçli davranmaları hem kendileri hem diğer sürücüler için en sağlıklısıdır. Sürücülere yapabileceğimiz en büyük yardım sürekli olarak kazaların öneminin hatırlatılmasıdır. Yaşanılan kazaların en büyük sebebinin acelecilik ve yorgunluk olduğu izah edilmelidir. Böylece trafik kazalarındaki en önemli paya sürücülerin sahip olduğu ve eğer sürücüler bilinçlendirilirse trafik ve sürücü adına olumlu geri dönüşler alınabilir. Bu konu hakkında ne kadar çalışmalar yapılıyor olsa da yetersiz kaldığı ve gerekli özenin gösterilmediği apaçık ortadadır. Yapılan yarı deneysel çalışma sonucunda şu sonuçlar ortaya çıkıyor: Tablo-1: Örneklemin Demografik Özellikleri Tablo-2: Örneklemimizin Demografik Özellikleri Tablo-3: Acelecilik ve Yorgunluğun Trafik Kazaları Üzerindeki Etkisi Testi Savunduğumuz tez olan acelecilik ve yorgunluğun trafik kazaları üzerinde en büyük etkiye sahip olduğu yapmış olduğumuz bu çalışma sonucunda ispatlanmıştır. Üzerinde anket uyguladığımız örneklemin büyük çoğunluğu bir trafik kazası yaşamış veya şahit olmuştur. Bu katılımcılar anket sonucunda trafik kazalarının en büyük temelinin acelecilik ve yorgunluk olduğunu belirtmişlerdir. Yapmış olduğumuz bu çalışmanın temel amacı bir can da olsa sürücülerimizin hayatlarını kurtarmak olup yapılabilecek en büyük çalışmalar duyarlılık ve bilinçlendirme projeleri olacaktır. İnsanları bilinçlendirmenin en etkili yolları konunun ciddiyetinin sürekli hatırlatılmasıdır. Buna ithafen trafikte sloganların gözler önünde olması gibi çalışmalar insanları bilinçlendirmenin en önemli yollarından biridir. Örneklemimizin önermiş olduğu sloganlar: Sevdikleriniz biraz bekleyebilir fakat sonsuza kadar değil! Geç geldi desinler, geçmiş olsun demesinler! Geç gitmek hiç gitmemekten iyidir! Hız yapmaktan zevk alan hastaneden sevk alır! Bayramın cenazen olmasın! Ecelin acelesi olmaz! Gaza değil sevgiye bas! Hız hiçbir şey lakin yaşam her şey! Uyku yatakta güzeldir, direksiyon başında değil! Şoförün hatasını toprak örter! Acele eden, ecele gider! Yorgunken yola çıkarsan tabutla geri dönersin! Yapılan kazalarda diğer etmenleri göz ardı etmeksizin her şeyin sürücünün elinde olduğu gerçeğinden dolayı ehliyet sahibi bireylerimizin bilinçlendirilmesi oldukça önemlidir. İnsanları bilinçlendirme çalışmaları olduğu halde yetersiz kalmaktadır. Yapılan çalışmalar daha etkin ve olabildiğince sık yapılmalı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir yer edinen trafik kazalarının önemi anlaşılmalı ve anlatılmalıdır. Yapmış olduğumuz ankette örneklemimizin görüşleri; hız kesicilerin yetersiz olduğu, cezaların caydırıcı olmadığı bu sebeple düzenleme getirilmesi gerektiği, trafikteki denetlemelerin olabildiğince arttırılması, Mobeselerin arttırılması ve daha özenli incelenmesi, trafik ışıklarının üzerine dikkat çekici sloganların yazılması gerektiğidir. Günümüz çağında teknolojinin bu denli yaygın olması insanları bilinçlendirebilmek adına en etkili araçtır. Bu sebeple gerek yayın aralarında kamu spotu halinde yaş fark etmeksizin kişiler bilinçlendirilmeli gerekse gazetelerde köşe yazısı şeklinde insanların canının ne kadar kıymetli olduğu ve hastalıktan daha can alıcı bir sağlık problemi haline geldiği vurgulanmalıdır.