Ağustos ayında binek otomobillerde, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahlarında düzenlemeler yapıldı. Söz konusu düzenlemeyle motorlu taşıtlardaki ÖTV oranlarını değişti. Böylelikle, ÖTV oranlarına motor silindir hacminin yanı sıra otomobil fiyatları da yansıtıldı. Yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 85 bin liradan 92 bin liraya yükseldi. Yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği ise 130 bin liradan 150 bin liraya çıkarıldı. 1800 cc'yi geçmeyen hibrit motorlu araçlarda da yüzde 45 ÖTV oranı için esas alınan ÖTV matrah eşiği 85 bin liradan 114 bin liraya, yüzde 50 ÖTV oranı için esas alınan matrah eşiği 135 bin liradan 170 bin liraya yükseltildi. Oranlara esas yapılan bu değişiklik ile koronavirüs sürecinde ekonomik durumu zayıflayan vatandaşların araç sahibi olabilmesi ve piyasayı canlandırmak hedeflendi. Uygun fiyata araç almak isteyen vatandaşlar, galerilere ve bayilere başvurdu. 'STOKTA ARAÇ KALMADI' Fakat vatandaş ne bayilerde ne galerilerde umduğunu bulabildi. Özellikle sıfır kilometre araç tercihinde bulunan vatandaşlar, ‘stokta araç kalmadı’ gerekçesi ile eli boş gönderildi. Bayilerin, ellerindeki sıfır kilometre araçları, galericilerle anlaşarak yüksek fiyattan ikinci el araç olarak satmaya çalışmaları da şikayetler arasına eklenince, Ticaret Bakanlığı konuya el attı. Fiyatları aşağı çekmeyen bayilere yönelik başlatılan denetimlere rağmen, tüketicinin rastladığı manzara hala değişmedi. Otomobil alım satım sektöründe vatandaşların karşılaştıkları sorunlar, galeriler ile bayiler arasında yapıldığı iddia edilen gizli alışveriş ve sıfır araçların bulunamaması konuları üzerine araç kiralama sektöründe faaliyet gösteren, Rent a Car şirket sahibi Murat Öztok ile değerlendirmeler yaptık. "BAYİLER KENDİ LEHLERİNE ÇEVİRDİ” Öztok, yapılan değişimin vatandaş için gerekli olduğunu belirterek şu açıklamalarda bulundu: "ÖTV matrahlarındaki değişim gerekliydi. Vatandaş ucuz arabaya sahip olsun. Hatta ÖTV matrahlarının kalıcı olması gerekiyor. Bugün 200 bin liraya aldığımız bir arabanın vatandaşın kullanması 400-450 bine kadar çıkıyor. Olması gereken bir şeydi. Ama bunu ne yaptılar? Bayiler kendi lehlerine çevirdiler. “ARABA YOK DİYEREK ARABALARI STOKLADILAR” Ne yaptılar? Araba yok diyerek fiyatları yükselttiler. Arabaları sakladılar. İki tane şirket kurdular. Biri A şirket biri B şirket. B şirkete arabaları satış yaptılar. B şirket de kendisi. Ne oldu? Araba yok diyerek arabaları stokladılar. Sonra stokladıkları araçları belli başlı galerilere ya da istedikleri kişilere fahiş fiyatlardan sattılar. Dolayısı ile ÖTV matrahı düzenlemesi gerekliydi. Ama vatandaşa yansıması olmadı. “HEM SATIŞINDAN KAZANIYOR HEM KDV’SİNDEN” Yıllardan beri özellikle büyük bayiler güçlü bayiler kendi bünyesindeki arabayı kendi firmasına satın alıp zamlı fiyatlardan satıyorlar. Bunu yıllardan beri yapıyorlar. Sıfır aracı bayi kendi bünyesine alıyor. Kendi firmasına almış olduğu arabayı stokluyor. Hatta 3-5 ay kiraya verilebiliyor. Hem kirasından kazanıyor hem satışından kazanıyor hem KDV’sinden kazanıyor. Çünkü belli bir KDV oranın amortisman düşüş yapıyor bunlar. Mesela arabayı 350 bin liraya aldı. 3 ay, 5 ay, 1 sene sonra sattığı zaman amortisman düşüyor. Notere gittiğin zaman satışta yüzde 30 indirim yapabiliyorsun. Oradan da kar yapıyor. O kadar çok şey dönüyor ki hangisini anlatsak bilemiyorum. “BİR CEPTEN ALIP BİR CEBE KOYUYORLAR” Mesela arabayı 300 bin liraya alıyorum, 1 sene kullanıyorum. 1 sene sonra notere gidiyorum. Notere diyorum ki yüzde 30 amortisman düşme hakkım var. Arabanın kasko değeri 300 bin lira ise ben 250 bin gösterebiliyorum. O aradaki 50 binin KDV’sini de kullanıyor bu bayiler. Kendi aralarında yaparlarsa bu işi daha da kar içindeler. Bir cepten alıp bir cebe koyuyorlar. Yapılan iş bu." “BAYİLERDEKİ SIFIR ARABA İLE 2. ELE ARASINDA ÇOK FAZLA FARK YOK” Sıfır araçların fiyatlarının 2. el piyasasındaki araçların fiyatlarından çok da farklı olmadığını belirten Öztak, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Bayilerdeki sıfır araba ile 2. el arasındaki araba fiyatları arasında çok fazla fark yok. Neredeyse ikinci el sıfıra yakın. Piyasada şu an çip sorunu var. Çip sorunundan dolayı araba yok. 3 aya, 4 aya, 5 aya günü alıyorsun araba alırken. Galerideki yükselme sebebi de bu. Diyor ki; zaten vatandaş sıfır araba almaya gidiyor. Bayide araba yok. Bana mecbur gelecek. Otomatikman fiyatları yükseltiyor düşürmüyor. Sıfır arabanın olmayışını açıkçası galeriler suistimal ediyorlar. Nasılsa ben bu arabayı satabiliyorum, benim fiyatım bu ister alsın ister almasın diyorlar. Çip sorunu sıfırı etkiledi, sıfır da ikinci el piyasasının yükselmesine neden oldu." “İNTERNETTE SATIŞ YAPANLARIN ÇOĞU GALERİ” Öztok, bireysel satış yapan vatandaşların internet sitelerindeki yüksek fiyatları görünce, aynı şekilde ilan verdiklerini belirterek, "İnternet satış sitelerinde satış yapan şirketlerin çoğu galeri. Bireysel vatandaş çok azdır. Galeriler hatta şunu da yapıyor; internet satış sitelerinde fiyatları yüksek girip piyasayı da yükseltiyorlar. Bilerek yapıyorlar bunu. Arabanın değeri 200 bin lira ise 230 bin lira yazıyor." dedi. “VATANDAŞ DA KENDİ ARABASININ FİYATINI YÜKSELTİYOR, DOMİNO ETKİSİ” "Birkaç tane galeri bunu yaptığında vatandaş da benim araba 230 bin liraymış diyor. Vatandaş da kendi arabasının fiyatını yükseltiyor. Domino etkisi." ifadelerini kullanan Öztok, "Şu anda ileriyi göremiyoruz. Hiçbir şey diyemiyoruz. Şahsi fikrim, araba fiyatı düşmez. Şöyle olur, belli bir zaman gelir, duraksama dönemine girer. O arada belki düşük fiyatta 3-5 bin lira aşağı fiyat araba bulma şansı olabilir. Ama ileride yine yükselir." sözlerini kaydetti. “DEVLET VERGİSİNDEN VAZGEÇTİ BANKALAR, BAYİLER, GALERİLER KAR ETTİ” Öztok açıklamalarını şu ifadeler ile sürdürdü: "Şu an bu ÖTV devlete zarar. Bayiler bunu kendi kullandı. Devlet kendi vergisinden vazgeçti. Bankalar kar etti, bayiler, galeriler kar etti. “PİYASADAKİ ARABALARI ÇEKTİLER” Şu an devletin vazgeçtiği paradan tamamen bayiler karda. Arabaları kendi bünyelerinde aldılar. Başka firma kurdular. O firmaya sattı gösterdiler. Piyasadaki arabaları çektiler. Şu an tekrardan ÖTV bekliyorlar. BAYİLER İLE RENT A CAR İLİŞKİSİ Bayi kendi bünyesindeki arabaları kurduğu diğer firmaya satıp o arabalar Rent a Car arabası diyor. Onlar satılacak olan arabalardı. Sen A firmandan B firmana arabaları sattın. B firmasında Rent a Car olduğu için satmıyorsun. “3-5 YAŞINDAKİ ARAÇLAR İLE DEVAM EDİYORUZ” Biz araba fiyatlarının yüksek olmasından dolayı arabalarımızı yenileyemiyoruz. Hala 2015, 2017 model 3 yaşındaki 5 yaşındaki arabalarla devam ediyoruz. Filo olarak araç alamıyoruz. “ÖTV DÜZENLEMESİ NE BİZE NE VATANDAŞA YARADI” Bizi neler bekliyor bilemiyoruz. Piyasa karışık. Bugünden yatıp yarını göremiyoruz. ÖTV düzenlemesi ne bize ne vatandaşa yaradı.” Ensonhaber / Özel Haber / Zeynep Yıldırım