Kasko şikayetleri her geçen artıyor. Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın yazısına göre az prim ödemenin yöntemleri var. İşte o yazı... Daha birkaç gün önce, geçen sene piyasa değeri 700-800 bin lira olan, şimdi ise 1.7 milyon liraya çıkan, bir farı bile kırılsa 100 bin liraya değişecek aracı için kasko yenileme teklifleri içinde 160 bin lirayı gören tanınmış yönetmenlerimizden biri, hayli gündem oldu. Neyse ki, verilen teklifler arasında 25 bin liraya kaskosunu yeniledi de konu kapandı. Kaskoda geçen seneden bu yana fiyatlar neredeyse yüzde 280 arttı. Geçen senenin bu dönemlerinde 5 bin liraya kasko yaptıranlar şimdilerde 19 bin liralara ancak yaptırabiliyorlar. Daha yüksek fiyat verenler de var. Tüketici de tek bir şirketin fiyat teklifine bakmıyor, en az 7-8 şirketten teklif alıp, en uygun olanı yaptırıyor. Doğrusu da bu zaten. FİYAT NEDEN ARTTI? Peki, fiyatlar neden bu kadar yükseldi? Birinci neden, araç bedellerindeki artış. Geçen sene piyasa değeri 200 bin lira olan aracın bu sene değeri 500 bin lirayı geçti. Biraz daha üst segmente çıktığınızda, geçen sene 500-600 bin lira olan aracın değeri şimdilerde 1.2 milyon lira, hatta daha da yüksek. Araç bedeli arttığı için otomatik olarak kaskonun fiyatı da arttı. İkinci etken ise enflasyon ve kur nedeniyle hasar maliyetlerinin yükselmiş olması. Göz ardı edilmemesi gereken bir husus daha var. Kasko yaptırıp, parasını ödediğinizde bir yıllık ürün almış oluyorsunuz. Bugün 500 bin liralık aracınıza 10 bin liraya kasko yaptırdığınızda, gelecek yıl aracınızın değeri 800 bin liraya çıkacak; ödediğiniz parada bir yıl hiç değişiklik olmayacak ama aracınıza bir şey olursa sigorta şirketi size 800 bin lira üzerinde ödeme yapacak. Çünkü kaskoda tüketici ne öderse ödesin, sigorta şirketi günündeki piyasa değeri üzerinden hasarı ödemek zorunda. Bu nedenle sigorta şirketleri önümüzdeki bir yıldaki araç bedellerindeki ve hasar maliyetlerindeki artışı hesaba katıp bugün size bu yüksek fiyatları veriyor. HANGİ KASKO? Araç bedelleri bu kadar artmışken, fiyatı yüksek bulup kaskodan vazgeçilemeyeceğine göre geri tek seçenek kalıyor, bütçeye göre kasko yaptırmak. Geçtiğimiz senelerde olduğu gibi her türlü teminatın içine dahil edildiği geniş kasko, ful kasko olayı artık bitti. Bunu sadece tüketici için söylemiyorum, sigorta şirketleri ve aracıları için de söylüyorum; herkese aynı kasko ürünü sunma dönemi artık kapandı. Bugün kaskoda dört farklı ürün var; dar kasko, kasko, genişletilmiş kasko ve tam kasko. Yapılan kaskonun yüzde 95’i de genişletilmiş kasko. Tüm kaskolarda; çarpma, çarpışma, yanma, çalınma, başka araçların verecekleri zararlar ana teminatlardır. Bunlar olmadan kasko olmaz. Bunların üzerine ek teminatlar gelir. Nedir onlar? Terör zararları, aracınızla yurtdışına çıktığınızda orada olacak hasarlar, afet zararları, sigaranın vereceği zararlar, çekici zararları, anahtar çalınması sonucu hırsızlık teminatı, anahtar kaybı, kemirgen hayvanların vereceği zararlar. İşte tüketiciye sunulan ve herkesin satın aldığı kasko, bu teminatları içeren genişletilmiş kasko. Bir de bunların üzerine sigorta şirketi ikame araç, çekici hizmeti, mini onarım gibi ekstra hizmetleri de ekliyor. Düne kadar poliçeleri okumadığımızdan nasıl bir kasko aldığımızı bilmediğimiz gibi ‘teminatlar fiyatı ne kadar artırıyor, hepsi gerekli mi?’ sormazdık, sigortacı anlatmaya ihtiyaç duymazdı. Çünkü kasko fiyatı uygundu, hatta trafik sigortasından bile ucuzdu. Dediğim gibi durum artık değişti. AZ PRİM ÖDEMENİN YÖNTEMİ Peki, fiyatların bu kadar arttığı ortamda uygun fiyata kasko yaptırmak için ne yapmalı? Tek tek anlatayım. * Genişletilmiş kaskodan vazgeçin. * Kaskonun içindeki teminatlara tek tek bakın, gereksiz olanları çıkartın. Örneğin, sigara kullanılmıyorsa sigaranın verdiği zarar teminatını çıkarın. Ya da ‘benim aracıma kemirgenler zarar vermez’ diyorsanız bu teminatı almayın. Aracınızı yurtdışında kullanmıyorsanız bu teminata da gerek yok. * Kasko ana teminatlarından birini almazsanız, mesela yanma teminatı almazsanız dar kasko yaptırın, fiyat bir anda yüzde 50 düşer. * İlla da benim istediğim tamirhanede hasar onarımı yapılsın diye ısrar etmeyin, sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu servislere götürürseniz fiyat ciddi düşer. * İkame araç hizmetini ya da mini onarım hizmetini almayın, fiyat düşer. * Sadece çalınma ve pert durumlarına karşı kasko yaptırır, ufak tefek hasarları cepten öderseniz kaskonun fiyatı yüzde 50 düşer. BUNLARI YAPARSANIZ FİYAT DÜŞER * Hasar onarımında marka yetkili servisleri tercih etmez, sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu özel tamirhaneleritercih ederseniz kaskonun fiyatı yüzde 20-25 düşer. Örneğin, piyasa değeri 500 bin lira aracın kaskosu 10 bin lira tutuyorsa, fiyat 7.500 liraya düşer. Özellikle araç yaşı biraz yüksek olan sigortalıların bu seçeneği tercih etmesini öneririm. * Sigorta şirketine, ‘belirli tutarın altındaki hasarları ben öderim, üzerini kasko ödesin’ derseniz, yani muafiyetli kasko yaptırırsanız, kaskonun fiyatı ciddi düşer. Örneğin, yüzde 1 muafiyet ya da 5 bin liraya kadar olan hasarı siz ödeyip, üzerini kaskonun içine sokarsanız, 10.000 liralık kasko, 7.500 lira iner. Muafiyet oranını yüzde 2’ye çıkarırsanız, yani 10.000 liraya kadar hasarı cebinizden öderseniz, fiyat yüzde 40 düşer, 10.000 liralık kaskonuz 6.000 lira olur. Bir tampon değişiminin bile 10 bin lira civarına geldiği piyasa koşullarında bazı hasarları sigortalının kendisinin onarım yaptırması daha ekonomik bir tercih olacaktır. * Aracın sadece pert olma durumuna karşı kasko yaptırabilirsiniz. Aracın kısmi hasarlarını siz karşılar, sadece aracın kullanılamayacak hale gelmesi durumunda sigortanın zararı karşılamasını tercih ederseniz, kaskonun fiyatı yüzde 70-75 düşer. Yani, 10.000 liralık kasko, size 2.500-3.000 liraya gelir. * Kasko sigortasından bazı teminatları çıkartarak primi düşürmek mümkün. Örneğin, ikame araç istemez, ihtiyari mali mesuliyeti sınırsız yerine 2-3 milyon lira ile sınırlandırırsanız kaskonuzun bedeli yüzde 10 azalır, 10.000 liralık kaskonuz 9.000 liraya düşer. * Piyasa değeri 700-800 bin lira olan aracınıza tüm teminatları içeren genişletilmiş kasko yaptırdığınızda ödeyeceğiniz prim 14 bin lira iken, dar kasko yaptırırsanız 6 bin lira öderseniz. * Piyasa değeri 1 milyon TL olan aracınıza genişletilmiş kasko yaptırırsanız 21 bin lira ödersiniz, dar kaskoyu tercih ederseniz fiyat 10 bin liraya düşer.