Meksika'da halk, ülkenin 5 eski devlet başkanının yargılanmasının gerekip gerekmediğine karar vermek için bugün sandık başına gitti. Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un partisi Morena (Ulusal Yenilenme Hareketi) tarafından desteklenen bir referandumda oy verme süreci yerel saatle 8.00’de başlarken, 18.00’de sona erecek. Referandumun geçerli olması için katılımın en az 37 milyon seçmenin oy kullanması ile katılımın yüzde 40 seviyesinde olması gerekiyor. Referandumda seçmenlerden ise, "siyasi yetkililer tarafından geçmiş yıllarda verilen siyasi kararların, adalet ve mağdurların haklarını savunmak için yargılanmasını" onaylamaları veya reddetmeleri istenirken, Obrador bu referandumun neleri getireceğine ilişkin henüz ayrıntılı bir açıklamada bulunmadı. Referandum, eleştiriler gölgesinde başladı Meksika'da halk arasında bazı çevreler, Obrador’un referandumu kendi tabanını hareketlendirmek için kullandığını, fakat referandum ile eski devlet başkanları yargılayabilmek için yeterli oyu almasının mümkün olmadığını iddia ediyor. Ayrıca ülkede, referandumun politik bir numara olduğuna ve katılımın düşük olacağına yönelik eleştiriler ise dikkat çekiyor. Bazı seçmenler ise, bu konuda vatandaşlara danışılmasını hoş karşılarken, bu referandumdan çıkacak “evet” sonucunun bile geçmişte yapılan yanlışların cezalandırılması için yeterli olup olmadığından şüpheli olduklarını belirtiyor. Meksika'nın Tlaxcala eyaletinde oy kullanan 40 yaşındaki Carlos Cortes yaptığı açıklamada, "Ülkemi yağmalayan Başkanlara karşı öfkemi ifade etmenin bir yolu, fakat gerçekten yargılanacaklarından şüpheliyim" dedi. Ayrıca Meksika'da, geçtiğimiz Haziran ayında yapılan ara seçimlerdeki yüzde 50 oranındaki katılımın bugünkü referandumda gerçekleşmesinden şüphe duyan bazı analistler ise, Başkan Obrador’un dikkatleri gündemdeki ekonomik kriz, rekor sayıdaki cinayetler ve korona virüs (Cvoid-19) salgını gibi sorunlardan uzaklaştırmak için önceki devlet başkanlarına odaklandığını ifade ediyor. Ayrıca Obrador’un, önümüzdeki Mart ayında gerçekleşecek olan ve 6 yıllık görev süresini yarıda bırakıp bırakmayacağının belirleneceği referandum öncesi seçmenini diri tutmaya çabaladığı düşünülüyor. Anketler referandumun ülke çapında çok az ilgi gördüğünü gösteriyor Meksika’da halk arasında ülkelerindeki tüm eski devlet başkanlarının yönetimlerini eleştirmek yaygın bir olguyken, konuya ilişkin yapılan anketler, bu referandumun ülke çapında çok az ilgi gördüğünü ve oy kullanmayı düşünen vatandaşların ise çoğunun Obrador’un partisinin önerisini desteklemek amacıyla oy kullanacaklarını gösteriyor. Meksikalı El Financiero gazetesi tarafından yapılan bir ankette, ankete katılanların yüzde 77’sinin eski devlet başkanlarının yargılanması önerisini desteklediği, fakat bu katılımcılardan sadece yüzde 31’inin referandumda oy kullanacağı kaydedildi. Consulta Mitskofy’de anketör olan Roy Campos yaptığı açıklamada, "Referandum ideolojik hale geldi. Oy vermeye gidenler, evet oyu vermek isteyenler Başkan'ın destekçileri" ifadelerini kullandı. Ayrıca Campos, eski Başkanların karşı karşıya kalabilecekleri suçlar için yargılama sürecinin zamanaşımına uğraması nedeniyle, eski Başkanlara yasal işlem yapılamayacağını belirtti. Campos, "Amaç, bu Başkanları tarihin kötü adamlarının tarafına yerleştirmek" ifadelerini kullandı. "Bu saçmalığa izin vermeyelim" Başkan Obrador’un eleştirilerine hedef olan ve 2000 ile 2006 yılları arasında Meksika Devlet Başkanlığı görevi yapan Vicente Fox sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Bu saçmalığa izin vermeyelim" ifadelerini kaydederek, Meksikalılara referanduma katılmayarak evde kalma çağrısı yaptı. Öte yandan kendisinden önceki Meksika devlet Başkanlarını derinden yozlaşmış olarak nitelendirerek, rüşvetle mücadeleyi birinci önceliği haline getiren Başkan Obrador, 1988 ile 2018 yılları arasında yönetimde bulunan Carlos Salinas, Ernesto Zedillo, Vicente Fox, Felipe Calderon ve Enrique Pena Nieto’yu ülkedeki güvenlik problemi ve yolsuzluk gibi sorunlara yol açmakla suçluyor.