İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem, “İyileştirilmiş Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” önerisinin ayrıntılarını açıkladı. Cumhurbaşkanının partili olmaması gerektiğine dikkat çeken Erdem, seçim barajını yüzde 5’e düşüreceklerini, 'yapıcı güvenoyu sistemi' getireceklerini bildirdi.
MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin 100 maddelik anayasa taslağını açıklamasının ardından İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de, hazırladıkları, "İyileştirilmiş ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” önerisini açıklamaya hazırlanıyor.
Taslağın detaylarını anlatan İYİ Parti Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Erdem, taslakta maddelerin değil ilkelerin yer alacağını vurguladı. Erdem, Cumhurbaşkanının tarafsızlığını sağlayacak kurallar getireceklerini söyledi.
"DEVLET SİSTEMİ İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE ANAYASAYI HAZIRLAYACAĞIZ"
Erdem, "Bu bir devlet sistemi önerisi. İçinde tam anlamıyla kuvvetler ayrılığının tesis edildiği, hukukun üstünlüğünün sağlandığı, TBMM’nin Gazi Meclis’in tekrar etkinliğinin saptanarak yasamada, denetimde tam anlamıyla kendisine yakışır, milletin iradesini temsil etmeye yakışır bir güçlü Meclis haline geldiği, bir denetleme gücünün olduğu, hiçbir erkin birbiri üzerinde vesayet kurmadığı, kurmayı düşünemediği bir parlamenter sistem istiyoruz” dedi.
Erdem, “İYİ Parti olarak seçmenimize diyoruz ki; ‘İktidara geleceğiz geldiğimizde hazırlayacağımız, toplumsal mutabakatla hazırlamaya önem göstereceğimiz anayasamızda ve ona bağlı olan kanunlarda; bu size şimdi söz verdiğimiz ilkeler çerçevesinde İyileştirilmiş Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ilkeleri, devlet sistemi ilkeleri çerçevesinde anayasayı hazırlayacağız, değiştireceğiz’ diyoruz” diye konuştu. Erdem, şöyle konuştu:
"ANAYASA MADDELERİ DEĞİL İLKELERİ"
"Burada bir anayasa metni yok, ilkeler var. Bu ilkelerin en önemlisi tarafsız bir Cumhurbaşkanı. Aslında bütün Türkiye bunu bekliyor. Bu Cumhurbaşkanının tarafsızlığını sağlayacak kurallarımız var, bunu Genel Başkanımız açıklayacak. Güçlü bir Meclis istiyoruz. Yürütmenin Meclis’e hesap vereceği, bütçe gibi çok önemli olan Meclis’in denetleme konularında, yetkilerinde Meclis’in gücünün tamamıyla yeniden sağlandığı bir parlamenter sistem istiyoruz. Liyakat çok önemli. Şu anda liyakatın yerini sadakat almış durumda ve bu ülkenin yönetimi için hiç iyi bir şey değil."
"HSK VE AYM ÜYELERİNİN SEÇİMİNDE KADIN KOTASI"
"Kadın hakları çok önemli, İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlüğü için her türlü çalışmayı yapacağımıza söz veriyoruz. Meclis’te kadın milletvekillerinin sayısının arttırılmasını istiyoruz. Aynı zamanda Hakimler Savcılar Kurulu’nda (HSK) Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) üyelerinde bütün bunların seçiminde kadın kotası koyuyoruz. Meclis’in güçlenmesi bakımından hem HSK hem AYM’nin üyelerinin seçiminde nitelikli çoğunlukla Meclis’in gücünü arttırıyoruz."
"CUMHURBAŞKANININ PARTİLİ OLMAMASI ÇOK ÖNEMLİ"
"Cumhurbaşkanları kesinlikle taraflı olmayacak. Bakın Cumhurbaşkanı partili olduğu zaman Cumhurbaşkanının görevi nerede, parti başkanının görevi nerede başlıyor, nerede bitiyor? Bu tamamıyla birbirine karışıyor. Bunu artık halkımız, seçmen görüyor. Yani Sayın Cumhurbaşkanı konuştuğu zaman, hangi andan itibaren parti başkanı olarak konuşuyor; Hangi andan itibaren devletin ve milletin temsilcisi olarak konuşuyor? Muhalefete kızarken, hiddetlenirken, eleştirirken bir Cumhurbaşkanı makamını dolduran Cumhurbaşkanı olarak konuşmuyor Sayın Cumhurbaşkanı. Orada AK Parti Genel Başkanı olarak konuşuyor.
Ama aynı kişi AK Parti’ye oy vermeyen bütün seçmenin de Cumhurbaşkanı. Burada görev, yetki tamamıyla birbirine karışıyor. O zaman AK Parti’ye ya da iktidar partisine oy vermeyen seçmen devletin en önemli kurumu olan, devleti milleti temsil eden, içeride ve dışarıda en büyük kurum Cumhurbaşkanı’nın kendisini kucaklamadığını, kendisini kapsamadığını hissediyor. İşte bu; vatandaşın devlete aidiyetini engeller. Onun için Sayın Cumhurbaşkanı’nın tarafsız olması, partili olmaması çok çok önemli."
"CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNDE TOPLUMSAL MUTABAKAT"
Cumhurbaşkanlığı seçiminin toplumsal mutabakata göre şekilleneceğine dikkat çeken Erdem, detayları şöyle anlattı:
"İYİ Parti için Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından ya da Meclis tarafından seçilmesi şu günün konusu değil. Çünkü; ister Meclis seçsin isterse şimdi yaptığımız Anayasa değişikliği gibi halkımız seçsin; seçilen Cumhurbaşkanı’nın tarafsız olması önemli. Biz onu sağlayan kuralları koyuyoruz.
Biz bütün partilere gidip soracağız. Bu ilkelerimiz bütün kamuoyuna açıklanıp; sivil toplumdan, üniversitelerden, akademisyenlerden, devletin her kurumundan biz geri dönüşler bekliyoruz. Çünkü; istediğimiz bu ilkelerin tartışılması, özümsemesi, eksikliği varsa onun yeni bir fikirle tamamlanması. Bunun sonucunda, seçimden sonra anayasayı hazırlarken eğer toplumsal mutabakat hem partiler içinde hem de millet nezdinde milletin seçmesi devam etsin derse o şekilde gidebilir. Hayır Meclis seçsin derse o şekilde değiştirilebilir."
"SEÇİM BARAJINI YÜZDE 5’E DÜŞÜRÜYORUZ"
"Koalisyonları mumla arar bir ittifaklar rejimine girdik" diye konuşan Erdem, yönetimde "istikrar" vurgusu yaptı. Erdem sözlerini, şöyle sürdürdü:
"Bir dolu yeni partiler ortalıkta kuruluyor. Çünkü yüzde 1’i bırakın, yüzde 50 artı 1’in bile önemi var. O zaman da bütün mesele, ‘aman onu da ittifaka katalım’, ‘aman bu da dışarda kalmasın.’ Koalisyonlardan bin beter bir hale geldik. Parlamenter sistemde sonuç olarak seçmen, hangi partiye teveccüh eder, tek başına eğer iktidar olma gücünü ve yetkisini verirse ne ala, arzu edilen budur. Ama velev ki vermedi ve iki partinin birleşmesini seçmen istiyor, seçmenin iradesi istiyor.
Ama bu koalisyonların kurulması durumunda biz getirdiğimiz sistemde, 'Yapıcı güven oyu' sistemiyle; eğer siz hükümeti iktidardan indirecekseniz güvensizlik oyu ile; o zaman yeni bir başbakanı da belirleyerek, Cumhurbaşkanı’na sunup onun da hükümeti kurma garantisini Cumhurbaşkanı’na verecek şekilde bir sistem getiriyoruz. Dolayısıyla; yönetimde istikrarı yine sağlayan bir yöntem getiriyoruz. Aynı zamanda temsilde adaleti de unutmuyoruz. Seçim barajını yüzde beşe düşürüyoruz."
Sistemi kısa sürede getirmeyi hedeflediklerini belirten Erdem, "Bunu iktidara geldiğimizde olabilecek en kısa zamanda yapacağız. Ancak şunu unutmayalım ki bu bize seçmenin vereceği anayasayı değiştirme gücüyle orantılı bir hızda olacak" dedi.