Belçika’nın başkenti Brüksel’de Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi ve AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell başkanlığındaki heyet ile Ukrayna Başbakanı Denis Şmihal başkanlığındaki heyet arasında 8’inci AB-Ukrayna Ortaklık Konseyi toplantısı gerçekleştirildi.
Toplantı sonrası Ukrayna Başbakanı Şmihal ve Avrupa Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Oliver Varhely ile ortak basın toplantısı düzenleyen Borrell, bir kez daha Rusya'ya çekilme çağrısı yaparak, AB'nin Ukrayna'ya olan desteğinin devam edeceğini belirtti. Borrell, "Sayın Başbakanla ilk kez Şubat'ta görüşmüştük. Saldırıdan hemen önceydi. Şimdi tamamen başka bir ortamdayız. Bu kez Ukrayna AB'ye aday bir ülke. Putin Ukrayna'yı yıkmak istiyordu ancak tersi oldu. Avrupa ailesine dahil olmayı hedefliyorsunuz. Putin bunu amaçlamamıştı ama tersi oldu. Bağımsız, egemen ve Avrupa ailesine ait bir ülke olmayı hedeflediniz" dedi.
"Mücadeleniz mücadelemizdir"
Savaş öncesi Ukrayna Başbakanı ile arasında geçen bir diyaloğu hatırlatan Borrell, "Savaştan hemen önce sizinle yaptığımız bir görüşmede bana Ruslar bize saldırırsa en azından bize silah verip Rusları geri püskürtmemize destek olursunuz umarım demiştiniz. Şimdi size verdiğim cevabın gururunu yaşayarak söylemek istiyorum ki sizi desteklemeye devam edeceğiz. Bu vesileyle saldırganın gücü ve baskısı karşısında pes etmeyen Ukrayna’yı selamlıyorum. Kendi bağımsızlığı ve özgürlüğü için ve aynı zamanda bizim için de savaşıyorlar. Birçok Avrupa ülkesinin dediği gibi mücadeleniz mücadelemizdir. Malzeme, silah ve somut yardımlar yapmalıyız ve savaşın sebeplerini anlamalıyız" dedi.
“İstediğimiz ilk şey savaşın sona erdirilmesi”
AB’nin Ukrayna'yı desteklemeye devam edeceğini ifade eden Borrell, “Rusya bize hangi baskıyı ve şantajı yaparsa yapsın. Gerektiği her durumda desteğimize devam edeceğiz. Parasal, silah diğer ihtiyaçlarınıza göre desteğe devam edeceğiz. İstediğimiz ilk şey savaşın sona erdirilmesi için Ukrayna'ya destek olmaktır. Ukrayna'nın modern, demokratik, bağımsız ve ferah bir Ukrayna için barışı kazanmalarına yardım edeceğiz" ifadelerini kullandı.
“Ateşle oynanıyor”
Nükleer santrallerin güvenliğine dikkat çeken Borrell, “Rusya'nın yaptığı işgali şiddetle kınıyoruz. Rusya'yı acilen tanınmış uluslararası sınırlar seviyesine çekilmeye davet ediyoruz. Bu Zaporijya Nükleer Santrali’ni de kapsamaktadır. Ateşle oynanıyor. Nükleer güvenlik temel bir konudur. Bu anlamda Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın çabalarını destekliyoruz" dedi.
“Reformlar zaman alacak ama AB yolundaki çabalarınızı destekliyoruz”
Ukrayna’nın AB adaylığı konusunda desteklerinin süreceğini söyleyen Borrell, “Sayın Başbakan, AB'ye üye olmak istiyorsunuz. Son aylarda bu yoldaki çabalarınızın dikkat çekici şekilde geliştiğini görüyoruz. İnsan hakları konusundaki ilerlemelerinizi takdir ediyoruz. Diğer alanlarda da reform çabalarını destekliyor ve bekliyoruz. Reformlar zaman alacak ama AB yolundaki çabalarınızı destekliyoruz” ifadelerini kullandı.
İstanbul’da Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda yapılan tahıl anlaşmasına atıfta bulunan Borrell, "Buğdayların Ukrayna’dan çıkarılması ilişkilerimizi aşıyor ancak BM'nin çabaları ile gerçekleşen anlaşmanın çok olumlu etkilerini bekliyoruz. Bunun için BM'nin çabalarını destekliyoruz" dedi.
"Adaylık sürecimizin onlarca yıl sürmesini istemiyoruz"
Basın toplantısında Borrell'den sonra söz alan Başbakan Şmihal ise, “8. Ortaklık Konseyimiz savaş ortamında gerçekleşti. Ukrayna hürriyet ve AB yönündeki tercihini pahalı ödüyor. Ukrayna'nın AB'ye üyelik yolunda görüşmelerini yürütüyoruz. Üyelik yolunun olabildiğince kısa sürmesini umuyoruz. Adaylık sürecimizin onlarca yıl sürmesini istemiyoruz. Bu yolda bir takvim belirleyip AB üyeliğine ulaşmak istiyoruz" dedi.
"Rusya zayıflamıyor"
Başbakan Şmihal, "Rusya zayıflamıyor. Silaha ihtiyacımız var. AB Barış Destek Programı çok etkileyici ancak desteğin daha fazlasına ihtiyacımız var" ifadelerini kullanarak, enerji, gümrük, vize serbestliği gibi konularda ilerleme kaydettiklerini ve AB'nin dijitalleşme konusundaki desteklerinden çok memnun olduklarını bildirdi.
Avrupalı telefon şirketlerinin Avrupa'ya sığınmış olan Ukraynalılar için telefon tarifelerini düşürmesinden duydukları memnuniyeti dile getirerek teşekkür eden Şmihal, vize serbestliğinin AB ve Ukrayna arasında serbest ticaretin başlaması için temel bir adım olacağını söyledi.
"Reformlarda yolsuzlukla mücadeleyi önceliyoruz"
Varhely ise yaptığı konuşmada, “Ukrayna devleti ve halkı gösterdi ki savaşın büyük baskısına rağmen direnmeye ve işlerliği korumaya devam etmek mümkündür. Ukrayna bugün AB'ye üye olmaya aday bir ülkedir. Bu durum yapılması gerekenlerin gerçekleşmesi yolunda gerçekleşmesi gereken reformları içerir. Şimdilik yolsuzlukla mücadele ve ülke içindeki farklı grupların korunması konularını önceliyoruz. Rus baskısına rağmen ticaret ve gümrük konularını ele almaya devam ediyoruz. Aramızda işler bir serbest ticaret sistemini başardık. Dijitalleşme ve telekomünikasyon sektörlerinde başarılı bir dönüşüm konusunda destekler veriyoruz" dedi.